जलम घर छोर्के पराइ घर || Jalam Ghar Chhorke Parai Ghar

जलम घर छोर्के पराइ घर || Jalam Ghar Chhorke Parai Ghar


"इ कथामे समाजमे नारी फेंन पुरुष सरह होके काम करे सेक्ठैं कना चित्रण कैल बा ।"


जलम घर छोर्के पराइ घर || Jalam Ghar Chhorke Parai Ghar


एकठो सुन्डर जोरीया, एक परिवारके शुरु हुइठ । डुनु जहनके सोंचाइ रठिन हमार एकठो छावा जल्मे । टर पहिले सन्टान छाइ हुइठिन । डुनजहनके अनुहार अंढार होजैठिन । आइल घरक सम्पत्ति लैजिना जाट कैहिके । विचारी अन्जान बच्चाके कुछु पटा टकके नै रठिस कि मै के हुुँ । जल्मटिकि हेल्हा करुवा पाइ लागट । बिना मनक करलाग्के डाइ बाबाके माया सेवा पाके बाह्रट लवण्डी । अपन डाइक कोखके माया, डुढ चुसके बचपन बिट्लक ओ सडा अपन डाइक बाबाकेसँग रना सोंचाइ रठिन लवण्डीन के टर बनैनावालाके इच्छा हो । अपन जलम डेना डाइ बाबा जल्मल घर छोर्के पराइ घर जुनी काटे जाइ पर्ना कसिन डुःख लग्टिक जिन्गिक कठा ।



रिटु जब बुझ्नाहा हुइली ओ जन्ली कि लवण्डि जाट अपन जलम घर अपन डाइ बाबा सारा परिवार छोर्के पराइ घर जाइ परना । रिटु हे अनौठो लागे लग्लिन लवण्डिक जलम पाके ओ लवण्डिनके जिन्डगीसे । छावा जलम लेलेसे खुसियाली मनैना टर छाइ जल्मलेसे आँस बहैना ओ डुखि हुइना । ओ पराइ समझके मटलब नै कर्ना । रिटुक् जिन्गि फेंन अस्टे बिट्टि रठिन । जलम लेटि कि टे कहुवा पाइल रहिन ।




जब रिटु जल्मलीन हुँकार रुवाइके आवाजसे छावा हुइल कि कना रिटुके बाबा सोंच्ठिन । एक घचिक पाछे सोह्रिन्या हँस्टि कठिन । भैया डमाड पैलो हो । यि बाट सुन्के रिटुके बाबक अनुहार अन्ढार होगिल मन मार लेलिन । छाइ कटि कि रिटुक बाबा प्रेमलाल अनेक बाट सोचे लग्ठैं । छाइ जल्मल हुर्केना बर्हैना एक डिन भारी होके इ घर हम्रहिन छोर्के चलजाइ । जाने कहाँ बटिस भाग्य जैना । नै चाहके फेन पठैहि पर्ना रहठ छाइन । अनारि रिटु हे का पटा मोर डाइ बाबा महि कौन लजरले हेर्ठै । मोर बारेम का सोंच्ठैं । रिटुके जिन्डगी छोटमे रमाइलो रठिन हँस्ठि खेल्ठि । मने जब रिटु के भैया जलम लेलिन उहे बेलासे भैयक ओ अपन जिन्डगी फरक पाइ लग्लिन । मायामे फरक, खैना, लगैना व्यवहारमे फरक पाइ लग्लिन । भैयक लाग मजा मजा खेलौना, मजा मजा लुगा लान डेना करिन मने रिटुके लग नाहि । रिटु रोइना करि ट डाइ बाबा घघोटिन टुहिका चाहल पलि टे बा टोर । ऐसिन बोलि कि रिटु सुनके डरैना करिन । कुछ मागे नै सेक्ना डराके । रिटुक् भैया बोर्डिङ्ग स्कूलमे पह्रे जाइन मने रिटु सरकारी स्कूलमे । रिटु भैयाहे बहुट मैया करिन ओ भैया फेंन बहुट मैया करिन । स्कूल जैना बेला रिटुके भैयाहे मिठाइ खैना रुप्या डिन मने रिटुहे नाहि । अत्रे किल नाहि खाना खाइ वर पहिल परसा भैया हे खवाके तब खाइ पाइन रिटु । भैया से कुछ डुर सँगे जैना करिन । रिटुके भैया डिडीहे करैलक व्यवहार डेखिन टे मजा नै लागिन । डिडीक माया लाग्के अपनहे डेहल रुप्या डिडी हे डैडिन भैया । यडि खैना बा कलसे बाँट बाँट खैना करिन । रिटुहे भैया कना करिन डिडी टुहि रुप्या काजे नै डेहट बाबा ? मने रिटु यि प्रश्नके जवाफ डेह नै सेकिन् । बिचारि रिटुहे का पटा हुकहिन काजे असिक करैठिन । रिटु चप्पलके स्कूल जैना मने भैया जुत्ता लगाके बोडिङ्ग स्कुल ।




डिन अस्टे बिट्टि गैलिन रिटुके । जस्टक भारि हुइटि गैलि ओस्टक घरक काम धेर करेपरे लग्लिन । रिटु कामके कारण मजासे पह्रेफे नै पैना, समयमे स्कुल जाइ नै पैना होजिठिन । गृहकार्य मजासे नै करेपैलक कारण स्कूलमे सर ओइनसे पिट्वा पैना करिन । घरेक काम नै कर्लेसे घरेक मनैनसे गारि पैना । 



रिटु घरक ओ स्कुलके टनाबसे पह्रे नै भेटैलिन । स्कुल सडाके लाग छोर्हि पर्लिन । स्कुल छोर्लक पाछे फेन उ मजासे घरे बैठे नै पैलिन । स्कुल छोर्लक करन आउर ज्याडा कहुवा पाई लग्लिन । पहरके सेक डारल आप भोज खैडेना हो नै टे काम लगाडेना हो । काम ना काज यहोर घुमि ओहोर घुमि पेट भर भात किल खाइ । यहे मारे रिटुहे एकठो घर काम लगाडेलिन । बिचारी रिटु घरक काम करम कहिके स्कुल छिर्लिन तस्टे ओरे घर काम लगाडेलिन । अन्गुट्टि उठके किटाब पहर्ना जुन भारा मिस्ना गोबर मल फँकाइ पर्ना । 



पहर्के भारि मनै बन्ना रहर ओ सोच सब खटम होगैल रहिन । छोटमे भैयासे संगे स्कुल गैलक हँस्लक खेल्लक उ जीवन समझके आखिँमसे आँस चुहना करिन । बरे गहिंर मैयाँ मैयाँ रहिन डिडि भैयाके टर रिटु हे बाध्य हुइ परल रहिन भेया से । बहुट डुखके बाट पल रहिन, रिटुक का डोस रहिन ना मजासे पह्रे पैना ना अपन जलम डेहल डाइ बाबक संग रहे पैना । आकिर रिटु फेन टे उहे कोखके लर्का रहिन । जोन कोख से भेया जलमल रहिन । ओक्रे रकट से जलमल रहिन जेकर रकट से भैया जलमल रहिन । टहु पर छावा हे अपन, छाइ हे जुन पराइ मन्ना का हे ? रिटुक जलमलक् रोज से जो हेल्हा रहिन हेल्है रहगिलिन ।

स्कुल छोर्टिकिल कम्लह्रि जीवन जहाँ डाइ ना बाबा । स्कुल पहर्ना बैसमे आनक घर कर्टि ठिक्के । 




डिन अस्टे चल्टि गैलिन । रिटु उहै बैसन हुइलिन ओ काम कर्टि रहल मे ओहेरे से भोज कर्वा डेलिन । कहकुटे बा छाइक जरम फुटल करम । गोरु भैंस बड्ले हस कबु कहाँ कबु कहाँ खडेर्टि रना । अनौबा छाइक जलम ले ना । जौन छाइन से छावा जलमट उहे छाइनके कौनो मोल नै । 



भोजके पाछे रिटुके जिन्डगी आउर डुःखमे बिटे लग्लिन । अनारि जिउ एकटे भारि कर्रा काम करे पर्ना । रिटुके शरीर टुटगिल रठिन । ना मजासे खाइ पैना, ना मजासे सुटे पैना । पर्हल रलेसे नोकरी जागिर मिल्जिटिन बिचारि रिटुहे । घरे मजासे पर्हे नै डेलिन । छोटिमे भोज करडेलिन ओ छोटि उमेरमे डाइ बने पुग्ठिन । गोस्या विडेश,यहोर अनारि मे  लर्का जल्माके भारि डुःख पैठि रिटु । करहि का बिचारि डाइ बाबा पालक डरे, पर्हाइक डरे हलि भोज कैडेलिन । एकओर घरक मनै कामक लाग कचकच कर्ना । रिटुहे काम करु कि लर्का सहेरु हुइन । 




रिटु अपन जिन्डगीहे समझके बैठल आँस गिराइ पुगी । अपन उमेरके लवण्डिन स्कूल जाइट डेख्के रमाइल डेख्के । टर अपन जिन्डगी हेरिन एकठो डाइ बनल ।

रिटु बाबा डाइके व्यवहारहे सम्झठिन । अपन पर करल भेडभाव । काकरे छाइ जाट अत्रा हेलहा । आखिर छाइ फेंन टे सन्टान हो । छाइ पर्हि कलेसे छावाके बराबर काम करे नै सेकि का ? जरुर करे सेकि । छाइक फेन टे हाँठ गोर रठिन बोले सक्ठै, आवाज उठाइ सेक्ठै । आखिर छावाहे ओ छाइहे जलम डेना एकठो डाइ टे हो ना । उहे छाइ सारा घरके परिवारके हेरचाह कर्ले रहठ । बाल बच्चासे लेके अपन श्रीमानके हेरचाह सम। टबु फेंन काहे छाइन हे हेलहा करैना । छाइके अत्रा ज्याडा जिम्मेवारी रठिन कलसे छाइनहे छावासे ज्याडा शिक्षा डेह पर्ना हो । मने उहे छाइ हे टरे गिरैना कर्ठै । छावा हे ढेर पर्हैना ओ पह्रल पटोहिया लानि कैके । मने छाइ हे पह्राइक डरैना । का छाइ पह्री कलसे पह्रल डमड्वा नै पाइ का । अगर छाइ पह्रि शिक्षिट हुइ कलसे डाइ बाबाहे पाले नै सेकि का । अपन सास ससुरवाके रेखडेख करे सेकट कलेसे अपन जन्म डेना डाइ बाबाहे पाले सेकट कैक । अस्टे बाट रिटु अपन मनेम खेलैठिन । रिटुके जिन्डगी अस्टे बिट्टि रठिन ।



ओहोर रिटुके डाइ घरक काम करे पर्ठिन टे रिटु हे सम्झठिन । टर रिटु घुमके उहे घरमे अइना असम्भव रहिट । कुछ बरस पाछे रिटु के भैयाक् भोज कर्ठिन ओ पटोहिया लन्ठै । कुछ महिना मजै चल्ठिन बोलिचालि मजा खानपिनमे मजा । मने जस्टक डिन बिट्टि गैल ओस्टक रिटुक् डाइ बाबाके डशा खराब हुइटि गैलिन । रिटुके भौजि पर्हल टे रहिन मने सास ससुरुवक प्रटि चासो नै रहिन । अपन गोस्या के ज्याडा ख्याल करिन मने सास ससुरवक नाइ । पटुहियक् असिन व्यवहार डेख्के डाइ बाबा अपन छाइ रिटुहे सम्झना करिट । याड आइन रिटुके करल काम ओ सेवाके । रिटु रिटु अनगुट्टि उठ्के खाना बनैना करि । घरक सारा काम उसर्ना करी । डाइ बाबा रिसैलेसे फेंन जलम डेना डाइ बाबा हुइटै कैके आडर सम्मान करिन । सेवा सुसार करिन । रिटु पर्हे नै पैलसे फेन काम कर्नाहा रहिन । रिटुके डाइ बाबा सोच्ले रठिन कि पटोहियाफे छाइक जस्टे मैया करि ओस्टे व्यवहार करि, सेवा सुसार करि मने ओसिन नै पैठैं । पटोहियाके मैया छावासे किल रठिन । रिटुक् डाइ बाबा अपन छाइ रिटुहे करल व्यवहार समझके पस्टैठैं ।




जब रिटुके डाइ बाबा टेक्निमे आजैठा टब चेट खुल्ठिन । छाइ कलक का हो । छावाके बहुट आशा रहिन कि छावा हम्रहिन पालि, हेरचाह करि कैक मने छावा पटोहियाहे किल हेरे पुग्ठिन । छावा अपन जन्नि लेके अल्गे रहे लागठ, डाइ बाबाहे छोर्के डुनुजे एक होजिठैं । एक डोसरके ख्याल करे लग्ठै । टब डुनु बुर्हिया बुर्हुवाहे चेट अइठिन । रिटुहे हम्रे बहुट नै मजा व्यवहार कर्लि । पर घर जैना जाट हो कैक पर्हे फेन नैडेलि । पल्लक सोरठ कैक छोटिमे भोज करडेलि हमारठन रहे टे हमार सेवा सुसार करे । बिचारि रिटुहे ना मजासे खाइ डेलि ना लगाइ । नङ्गे गोरा स्कुल जाए बिचारि रिटु । छावा हम्रहिन पालि, हेरि कैके बोर्डिङ्ग पर्हैलि टस्टे हम्रहिन एकठो बुक्रम करा डेहल । बिचारि रिटु बहुट डुःख पाइल । अनारिमे लर्का पाके आङ्ग टुटगिलिस । डोंगिल होगिल । मजासे पर्हैटिटे भारि मनै बन्ने रहे । गाउँ समाजमे नाउँ उठैनै रहे । डाइ बाबनके नाउँ चलैने रहे । डाइ बाबनके इज्जट बचैने रहे । कटि डुनुजे पालिक पाला हुक्का सुर्कटि गुनमुनैठैं ।


कहाइ बा हरचिज कर्ना समय रहठ । मौका आइट ओ जाइट मने घुमके नै आइट । समय हरचिज कर्ना मौका डेहठ मने हम्रे ढिलढाल कर्लि ओ अल्छैलि कलसे पाछे पस्टैना ढन्ढा होजाइठ । ओराइल । 


संगम चौधरी....✍️

एक टिप्पणी भेजें

0 टिप्पणियाँ

Close Menu